Φανταστική εικόνα ενός κοροπλαστικού εργαστηρίου από τον ζωγράφο Jean-Léon Gérôme, περί το 1893. Οι δύο πελάτισσες δεξιά είναι κόρες της Τανάγρας.
Τα Οινόφυτα είναι κωμόπολη του νομού Βοιωτίας και δημοτική κοινότητα του Δήμου Τανάγρας απέχει 50 Km από την Αθήνα.. Βρίσκονται στα νότια του νομού στην κοιλάδα του Ασωπού ποταμού σε υψόμετρο 110 μέτρων. Ο πληθυσμός των Οινοφύτων σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 3.137 κάτοικοι. Περιλαμβάνει επίσης το παραθαλάσσιο Δήλεσι και τα Δημοτικά Διαμερίσματα του Αγίου Θωμά και του Κλειδίου. Ο συνολικός πληθυσμός του Δήμου Οινοφύτων είναι περίπου 9.000 κάτοικοι και τους θερινούς μήνες γίνονται 20.000. Τα Οινόφυτα αποτελούν σήμερα βιομηχανική περιοχή. Παλιότερα ο οικισμός ονομαζόταν Στανιάτες.
Τα Οινόφυτα υπήρχαν ήδη από τον 7ο αιώνα π.Χ. και αναφέρονται στα κέιμενα πολλών αρχαίων συγγραφέων, όπως ο Θουκυδίδης, ο Παυσανίας, ο Πλούταρχος, ο Πίνδαρος κ.ά, ως αρχαία πολίχνη δίπλα στον Ασωπό ποταμό και δορυφόρος της γνωστής στον αρχαίο κόσμο Τανάγρας.
Το Δήλεσι, ως επίνειο των Οινοφύτων, ήταν αξιόλογο λιμάνι των Ταναγραίων στον Ευβοϊκό Κόλπο.
Το έτος 457 π.Χ. έγινε η περίφημη μάχη των Οινοφύτων, όταν οι Αθηναίοι νίκησαν τους Βοιωτούς (θηβαίους-Φωκαείς και Λοκρούς) και έγιναν απόλυτοι κυρίαρχοι της περιοχής.
Το έτος 424 π.Χ. στο Δήλεσι συγκρούστηκαν πάλι οι Αθηναίοι με τους Βοιωτούς, όπου οι Θηβαίοι νίκησαν και κινδύνευσε στην μάχη ο Αθηναίος ιστορικός Ξενοφώντας.
Κατά την Ρωμαϊκή εποχή από το 146 π.Χ. μέχρι το 330 μ.Χ. όλη η περιοχή με επικεφαλής την Τανάγρα έτυχε ευρείας αυτονομίας.
Μετά την άλωση της Κων/πολης από τους Φράγκους το 1204 μ.Χ. η Αττική μαζί με την Βοιωτία αποτέλεσαν του Δουκάτο των Αθηνών με πρωτεύουσα την Θήβα. Μέχρι το 1311 μ.Χ. κυβερνήτες ήταν η δυναστεία Ντελαρώς της Βουργουνδίας, έχοντας ως είλωτες στα κτήματά τους τους ντόπιους κατοίκους. Από το 1311 μέχρι το 1387 την περιοχή κατείχαν οι Καταλανοί (Ισπανοί).
Τους Καταλανούς διαδέχθηκαν οι Τούρκοι κατακτητές μέχρι την Ελληνική Επανάσταση του 1821.Σήμερα τα Οινόφυτα Βρίσκονται στο κέντρο της βιομηχανικής περιοχής, όπου λειτουργούν περισσότερες από 400 βιομηχανίες και βιοτεχνίες, είναι κόμβος συγκοινωνιακός (λεωφορείων-τρένων) και στην περιοχή απασχολούνται πολλές χιλιάδες ημεδαπών και αλλοδαπών εργαζομένων.
Η ανάπτυξη είναι μεγάλη και οι προοπτικές ακόμη μεγαλύτερες.
Από τα Οινόφυτα κατάγεται ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλαδος Ιερώνυμος Β´.
ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΟΙΝΟΦΥΤΩΝ 